:::: MENU ::::
Browsing posts in: İş hayatı anılarım
Kas 2, 2008    |       2 comments

70 lerin sonuna doğru…

Moran’daki eğlenceli çalışma hayatımda “Medya Bölümü” ne transfer edilmekle yeni günler başlamıştı benim için. Sevgili Işık Akan, aile işlerini devir almak üzere İzmir’e dönmeye karar verince, Rasin Baba ile çalışmak bana nasip olmuştu. TRT sözleşmeleri, gazeteler, radyolar, sinemalar, açık hava reklamları, faturalar, planlamalar… ne çok iş ve öğrenecek konu vardı. Daha çok telefon görüşmesi, daha çok toplantı, daha çok yazışma, ama bir o kadar da keyifli insanla tanışma imkanı. Rahmetli Nezih Demirkent’le tanıştığım gün, sanki dünyanın en önemli insanı bendim. Nezih Bey sadece o günlerde çalıştığı Hürriyet Gazetesi için değil, tüm Babıali için çok önemli bir isimdi. Reklam servisinde çalışanların hepsiyle tanışmamı istemişti. O günlerde benim gibi genç ve coşkuyla mesleği öğrenen, sonra başarı merdivenlerini hızla çıkan, bir kaç dostla uzun yıllar çalıştık. O yıllarda matbaacılığın, gazeteciliğin yüreği Cağaloğlu’nda atardı. Henüz dışı cam kaplama plaza modası yoktu. Sözünü ettiğim yıllar 1977-1979 arası, reklamcılığın altın yılları. Hem her şey çok zor, hem de yalın ve yaratıcı. Literatürü takip etmek pek masraflı, ama bir o kadar da statü simgesi. Ajansınız bir takım reklam dergilerine abone ise sizden havalısı yok. Dergi ilanları Hayat, Ses, Elele, Hey gibi dergilerde yayınlanıyor. Reklam almayan Gırgır dergisi, her hafta yüzbinler satıyor, ama reklama direniyor. Bu arada, okulda gece eğitimi güvenlik nedeniyle iptal edilmiş, 3 arkadaş Prof. İsmet Giritli’den rica minnet devamsızlık problemi yaşamayacağımız sözü alıp işlerimize devam ediyoruz. Ortalık toz duman. Sağcılar, solcular, itiş kakış, her gün yok olan fidan gibi gençler. Kahveler taranıyor, okul çıkışlarında pusular kuruluyor, gençler her gün öldürülüyor. Bunları görmezden gelip “bana sağcılar cinayet işliyor dedirtemezsiniz”, “yollar yürümekle aşınmaz” gibi veciz laflar eden ve yaraları kaşıyan Demirel başbakan. Arada bir şapkasını alıp kaçtı, tam sevinmişken yine geri geldi. O da yetmedi, daha sonra Cumhurbaşkanı da oldu ya, bu ülkede herkes her şeyi olabilir inancımı pekiştirdi.

Eki 18, 2008    |      0 comments

Moran Günlerine devam…

İlk üç ay göz açıp kapayana kadar geçivermişti. Bir yandan yeni iş diğer yandan üniversite heyecanı, zamanın su gibi akmasını sağlamıştı. Sabahtan akşama kadar reklam ajansının günlük telaşı içinde koştururken, akşam da okulumu tanımaya çalışmak beni çok mutlu ediyordu. Şirketin bölümlerinde neler yapıldığını öğrenmek için boş vakit buldukça oda oda dolaşmaya başlamıştım. Önceleri en yakınımdaki bölüme, tabii yaşça yakın olduğum Eleniçe arkadaşım nedeniyle “araştırma” adıyla tanıdığım odaya gidiyordum. Teoman Bey, İnci Hanım, sevgili Kenan ve Eleni’yi bitmek bimeyen sorularımla bayıltıyordum. Ajansın can damarlarından biriydi bu oda, hem arşivleme ve takipler yapılıyordu, hem de veriler değerlendiriliyor, analizler yapılıyordu. Ajansımız ülkenin üç büyüğünden biriydi o yıllarda. Müşterileri arasında Unilever’in çeşitli markaları (Sanella Margarin, Fidan salça ve konserveleri, Acısso) G.A.Baker’ın ürünleri (Gibbs Traş kremi ve losyonu, Rexona deo,Reward sabun,ALL otomatik çamaşır mak. deterjanı ) Renault,Yapı ve Kredi Bankası, DYO Boya,Air France,KLM gibi havayolları, Deva İlaç Fabrikası, İbrahim Etem İlaç Fabrikası,Dandy Sakız, Perma Sharp Traş bıçakları, Dinarsu Halı,Transtürk Holding,İnnova Kozmetik Lancome,İpeker Kumaş… ve daha bir çok marka.
Arı kovanı gibiydi şirket; Harbiye’de Dame de Sion okulunun hemen yanındaki  iş hanının 4 katına yayılmıştı. Serigraf bölümü ve marangozhanenin olduğu, biri Dolapdeye’ye inerken, diğeri de Cihangir  civarında olan 2 ayrı binada daha yer alırdı. Sevgili Ömer Mercan, yaşıyorsa allah uzun ömür versin, gördüğüm en becerikli adamdı. 2 tahta parçasından otomobil yapmayı bile başarabilirdi. Reklam filmlerinde kullanılacak dekorlar vs hep onun ehil elleri ve ekibinden çıkardı. Yaratıcı yönetmenimiz sevgili Brian Anderson’un hem en sinirlendiği hem de en sevdiği adam olma şerefine sahipti. Çılgın ingiliz aklına ne eserse “bu olmalı” diye tutturur, Ömer Usta ise “ya adam, olmaz bu, denge diye bir şey var” diye terslenirdi. Sonra Bay Peter (kendisi şirketin ortağı ve Malta asıllı bir İngilizdir) aralarını bulur, ortamı yatıştırırdı. Araştırma bölümündeki heyecanım kısa sürede geçti. Kendime daha eğlenceli bir başka bölüm bulmuştum. Ne zaman biraz boş vaktim olsa, şirketin diğer yaratıcı yönetmeni rahmetli Aydın Arakon’un metin yazarları ve prodükyon ekibinin yanında alıyordum soluğu. Ne kadar renkli dünyaları vardı onların, ne önemli insanlardı hepsi. Aydın Arakon Türkiye’nin ilk film yönetmenlerindendi. Eski bir İstanbul beyefendisiydi. Odasına girdiğinizde ayağa kalkar önünü iliklerdi. Bu gün bile gözümün önünde. Sanırım aynı kültürden geldiğimiz için ben yadırgamazdım ama, işe yeni başlayanlar için onun bu zarafeti hep şaşırtıcı oluyordu. Metin yazarlarından Sezer Tansuğ bir çoğunuzun yakından tanıdığı bir isim, Mehmet Keskinoğlu (aynı zamanda da”Yaşar ne yaşar ne yaşamaz” ın oyuncusu), Ali Özdamar, Ayla Seyhan, Nur Ander… hepsi o bölümde tanıdığım, kısa süre içinde yanlarına transfer edildiğim için mutlulukla birlikte çalıştığım büyüklerim, akıl hocalarımdılar. Evet o bölümde o kadar mutlu oluyordum ve vakit harcıyordum ki beni transfer ettiler. Yeni bir genel asistan aldılar, bir hafta zor dayandım heyecandan bildiklerimi  Fezal’e aktardım ama aklım yeni çalışacağım bölümdeydi hep. “Prodüksyon bölümü”  amma havalı bir ismi vardı. Reklam filmlerinin, bütün hakimiyetine ortak olacaktım. Çılgın Brian’ı hesaba katmamıştım tabii. O yıllarda İstanbul’da bile olsak malzeme açısından birçok zorluk yaşanabiliyordu. Reklam filmleri 35 mm olarak çekilirdi. Etrafı kalın yapışkanlı bantla çevrilmiş, bana göre sihir dolu yuvarlak teneke kutulardı bunlar. Üzerlerinde kaç asa oldukları, süresi, kodlar vs yazardı. Her şeye kolay erişilebilen yıllar değildi onlar. Bir ithalatçı getirir dağıtırdı. Herkes aynı kişiyle çalıştığı için zaman zaman yokluklar yaşanırdı. Böyle durumlarda Fono Film,Acar Film,ADS ile bağlantıya geçilir neler yapılabileceği sorulurdu. Sevgili Ali Çiçek’le (filmlerin montajı, dublajı ondan sorulurdu) tabanı yanmış gibi sağa sola koşturduğumuz günleri şimdi bir sis perdesinin arkasından izliyorum sanki.

Eki 14, 2008    |      0 comments

Moran yılları

1975 yılının 15 eylül günü adım attığım, 33 yıllık iş hayatımın başlangıç noktası. “Format atmak” cümlesi insanlar için de kullanılsaydı ilk formatım Moran’da atıldı derdim. Orada tanıdığım, birlikte çalışma şansı bulduğum ne çok kahraman vardı. Her birinin ayrı ayrı etkileri ve katkıları oldu bana. Yıllar içinde gelişen çalışma disiplinimin temellerinde rahmetli Aydın Arakon’un, rahmetli Ali Pasiner’in, sevgili Brian Sanderson’un, sevgili Lotte Spichiger’in tartışılmaz katkıları vardır. Reklam ajanslarında, diğer iş yerlerine göre çok daha hoşgörülü ve rahat bir ortam vardır. Bu keyfi sulandırmadan nasıl verimli kılınır, hep onlardan aldığım derslerle öğrendim. Türkçeyi doğru konuşmak ve yazmak konusundaki takıntım, biraz da metin yazarlarımız sevgili Nur Ander’den, sevgili Ayla Seyhan’dan  alışkanlıktır. Müşteri ilişklerindeki ince çizgileri, olurları olmazları, sevgili Edna Veissid ve 9 Haziran 1981’de Cenevre’de konsoloslukta çalışırken hain bir suikastle şehit edilen, rahmetli Mehmet Yerguz’dan öğrendim. Ajans içindeki çılgın trafiğin denetlenmesi, kazalar olmadan işlerin çıkarılabilmesi konusundaki başarılarımda ise sevgili Sema Yegül ve sevgili Sevinç Korutürk’ün büyük katkısı vardır. Bütçe hazırlamak, medya planı yapmak, TRT ile ilişkiler, yapılan hizmetleri faturalamak gibi can alıcı incelikleri ise rahmetli Rasin Baba(Yenen) ve sevgili Işık Akan ağabeyden öğrendim. Teoman Şakar ve İnci Hanım araştırma nedir, neden mecra takibi yapılmalıdır ve neden bir ajans için bu çalışmalar önemlidiri anlamama yardımcı oldular. Tabii fotoğrafçılığa merak sarmama neden olanlar da Galip ve Şükran çiftidir.
Moran’dan ayrıldığımda bana hata ettiğimi söyledi yakınlarım. Ama ben Moran’daki eğitimimi tamamladığımı düşünüyordum, hem de terör olayları nedeniyle kesintiye uğrayan üniversite hayatımı sürdürmek istiyordum. “İnsanoğlu plan yapar kader kahkahalarla güler” derler. Ne kadar doğru. Tam bu arada, babamın daha önce görev yaptığı Philips fabrikasında, Hollanda sistemiyle maliyet muhasebesi konusunda yetiştirecekleri genç birini arıyorlardı. Anne ve babama göre, reklamcılık vakti saati belli olmayan bir iş olduğundan “doğru dürüst” bir meslek edinmem konusundaki israrlarını kırmadım ve görüşmeye gittim. Görüşmem bittiğinde, başka neler yapabilirimi keşfetmek istediğime karar vermiştim. Bu da daha sonraki bir yazının  konusu olsun…

Eyl 16, 2008    |      0 comments

Moran Reklam günleri

İşe alındık, alındık ya gel gör ki, senin “Küçük Prenses” havaların sökmez buralarda. Herkes çok meşgul, çok sinirli, çok kibirli, çok bilgili, çok dağınık, çok gürültücü… ya da bana öyle geliyor ilk gün. İki büyük patronun sekreterliği, telefonlar, kuryelerin trafiği… amma çok iş verdiler, ben daha çok yeniyim, nasıl biter bunlar, bu adamın adı neydi yahu, of bu insanlar neden yerlerinde oturmuyorlar ki, nereden bulacağım şimdi iki kat arasında. Bir ay göz açıp kapayıncaya kadar geçti. İşleri öğrenmekle kalmadım, üstüme vazife olmayanlarına bile bulaştım. Akşamları iş bitince, Grafik Bölümüne çıkıp sevgili dostlar Lotte’den, Ahmet’den, Galip’den, Akın’dan, Ekin’den mesleklerinin inceliklerini öğrenmeye çalışırdım. O zamanlar bilgisayar kullanımı yok, klişe tekniği var. İlanlar milimetrik kartonlara hazırlanıyor, Nail Gülçer’e yollanıyor klişe için. Bilgisayarlı dizgi tekniği yeni yeni devrede. Yazılar letrasetle eklenir, hatalı gelen dizgilere, hep telaş vardır. En olmadık zamanda milimetrik karton bitiverir, pikaj yarım kaldı diye insanlar birbirine girer. O zamanlar sinirleri geren birçok durumun şimdi tatlı birer anıya dönüşmesi ne ilginç.

Eyl 8, 2008    |      0 comments

Yıllar öncesine bakmak

Yıl 1975 Eylül ayının sıcaklığı dozunda, güneşi kıvamında bir günü. Bendeniz; o zamanlar adı Reklam Moran olan ajansta işe başlıyorum. Yüreğim kuş gibi çırpınıyor. Hani sınava girerken çok iyi hazırlansanız da garip bir heyecan olur ya öyle işte. Saray adabı ile yetiştirilmiş bir küçük hanımefendi, işteki ilk gününe, sabahın ışıkları odasına vurmadan hazırlanmaya başlamış, ütülü keten elbisesi, güzelce toplanmış beline kadar uzun tertemiz kokan dalgalı saçları, pırıl pırıl parlatılmış ayakkabıları, yüzünde heyecanlı bir ifade… Geriye bakınca ilginç geliyor bunları hatırlıyor olmak. İnsan zihni ne ilginç, olmadık anıları nasıl da capcanlı tutuyor bir köşelerde.

Eyl 8, 2008    |       4 comments

Sonbahar sinsice giriverdi yine hayatımıza

Yine gri günler, yine yağmur, yine soğuklar… Yaz yaşamadan kışa koşmak hiç de adil değil. Depresyona mağlup olmak bize yakışmaz, sarılalım tuşlara. Ne garip kaleme sarılmak eylemini elektronik ortama taşıyıvermek. Tam gün PC kölesiyiz bari bir işe yarasın. 33 yıldır dur durak vermeden çalışıyorum. Seviyorum da çalışmayı, insanlarla bir arada olmayı, elektrik alıp vermeyi, bilgiyi paylaşmayı, konuşmayı, gülmeyi… Nedeni? Bilmem öyle işte. Lise bittikten sonra girdiğim ilk ÜSS sınavının kurbanlarından biriyim. Sorular çalındı diye sınavı yenilediler, aklınız alıyor mu? Ben de şımarık genç kız havalarında “a bir daha giremem tatilimi bozup da dönemem” dedim ve girmedim gerçekten de sınava. O yılı, annemin beni zorla postaladığı “daktilo” “mankenlik” “düzgün konuşma” gibi kurslarla geçirdim. Tabii buhranlı günleri bir daha yaşamaktansa tekrar girdim sınava. Bu kez de rehberlik edecek biri olmadığından 584 fen puanıyla ikinci tercihim olan Boğaziçi Bilgisayar bölümünde paşa paşa okumak varken, ilk tercihim olan Gazetecilik ve Halkla İlişkiler’de okumak zorunda kaldım. Diyeceksiniz ki kendi salaklığın neden yüksek puanlıdan başlamadın yazmaya, haklısınız ama “kader” diye birşey var inanın. Size yolunuzu değiştirten öyle anlar oluyor ki, yıllar sonra geriye baktığınızda seçebiliyorsunuz, gölgeler arasından.

Sayfalar:‹12